Lubię to!
rope lina

Steve Jobs uważał, że zdolność mówienia NIE to jedna z najważniejszych życiowych umiejętności. Jednak większość z nas tego nie potrafi. Jeśli Ty też mówisz TAK częściej niż chcesz, czytaj dalej.

Streszczenie

  • Mówienia NIE można się nauczyć. Bez tego będziesz dalej godzić się na niechciane i obywać się bez tego, na czym Ci zależy.
  • Mówisz TAK, kiedy powinno się powiedzieć NIE, bo chcesz wybrać „mniejsze zło”. Ponieważ nie umiesz mówić NIE, odmowa wydaje Ci się trudna, a zgoda łatwa. Niestety często tylko na początku.
  • Ludzie mówią TAK zamiast NIE zawsze z tych samych powodów. Kiedy nauczysz się je rozpoznawać, wtedy dużo rzadziej niepotrzebnie powiesz TAK. Zastanów się, co najczęściej zmusza Ciebie do niechcianego TAK?

Całość

Kobieta, która nigdy nie mówi NIE, nigdy nie mówi naprawdę TAK – autor nieznany (ale mądry)

Wiele lat temu, zarywając noc, kolejny raz wściekałem się na siebie za pochopne podjęcie się znowu za kogoś jakiejś pracy.  Ponieważ wpędzałem się w takie sytuacje co i raz, zacząłem w końcu zadawać sobie pytanie, dlaczego właściwie tak często odruchowo mówię TAK, kiedy powinienem powiedzieć NIE.

Nie były to niestety jeszcze czasy wujka Google, więc jakiś czas zajęło mi poznanie dziwnego słowa asertywność. Dowiedziałem się, że ludzie asertywni to tacy, którzy umieją stawiać i komunikować innym swoje granice, nie będąc przy tym agresywni ani aroganccy. A więc brakowało mi asertywności.

Nadal jednak nie rozumiałem, skąd ona się bierze ani przede wszystkim, jak mógłbym się stać asertywny. I wtedy znajomy psycholog powiedział mi, że istnieją warsztaty asertywności, na których bez trudu w jeden lub dwa dni nauczę się asertywności w praktyce. Wydawało mi się to niemożliwe w tak krótkim czasie – tak bardzo nie umiałem np. odmówić prośbie pomocy albo po prostu wyręczenia kogoś. Potrafiłem czasem bez sensu zaoferować się, że pojadę za kogoś na drugi koniec miasta, bo mu to zaoszczędzi trochę czasu, chociaż przecież sam traciłem na tym pół dnia…

Na warsztacie trenowaliśmy typowe dla każdego z nas sytuacje, w których powinniśmy czegoś odmówić, ale zwykle tego nie robimy. Po raz pierwszy w życiu spróbowałem świadomie komuś czegoś odmówić, żeby zadbać o siebie. Mimo że był to tylko trening, emocje były prawdziwe jak w życiu. Wtedy po raz pierwszy poczułem, jakie to uczucie świadomie powiedzieć NIE. Prowadzący stanął przede mną z zeszytem w wyciągniętej do mnie dłoni. Złap za ten zeszyt powiedział do mnie. Chwyciłem zeszyt palcami od swojej strony, a on tymczasem nie wypuszczał go z ręki i tak trzymaliśmy go w dłoniach pomiędzy sobą. Trener popatrzył dokoła sali i powiedział dobitnie: jeżeli teraz wypuszczę ten zeszyt z dłoni, Krzysztof zostanie z nim sam. Pamiętajcie o tym za każdym razem, kiedy ktoś przyniesie Wam jakiś problem. Ten zeszyt jest jak taki problem. To od Was zależy, czy przejmiecie go na siebie, czy nie. W tej samej chwili puściłem jego zeszyt. Właśnie zrozumiałem, na czym polega wolność  w takiej sytuacji.

Nigdy wcześniej nie przyszło mi do głowy popatrzeć na czyjąś prośbę albo sugestię, abym coś za lub dla niego zrobił, jako na swego rodzaju transakcję. Od tego czasu zawsze, kiedy ktoś przychodzi do mnie z jakimś problemem, od razu widzę ten zeszyt z treningu i bardzo jasno widzę, kto go trzyma w dłoni oraz co się z nim dzieje w trakcie naszej rozmowy.  Mówienie NIE to umiejętność,  której można się nauczyć I którą warto ćwiczyć.

Analogicznie, nieumiejętność odmowy to także pewien nawyk.  Im częściej nie umiemy odmówić, tym łatwiej będziemy znowu zgadzać się na to, czego faktycznie nie chcemy. Wynika to z fizjologii mózgu. Kiedy wielokrotnie wykonujesz tę samą czynność, za każdym razem neurony uczestniczące w tym procesie odrobinę zbliżają się do siebie. Jest tak po to, aby następnym razem impuls elektryczny z mózgu miał do pokonania krótszą drogę. Na tym polega każdy trening. Dzięki temu w miarę ćwiczenia tej samej czynności potrzebujemy na nią coraz mniej czasu i energii. W ten sposób, utrwalone powtarzaniem zachowanie staje się z czasem coraz łatwiejsze i coraz bardziej naturalne.  Następnym razem to samo zachowanie będzie najłatwiej dostępną reakcją na podobną sytuację. I znowu powiesz TAK, kiedy należało powiedzieć NIE.

Czemu nie potrafię powiedzieć NIE, kiedy wszystko we mnie właśnie to krzyczy 

Jest szereg powodów, które skłaniają nas, aby powiedzieć TAK, kiedy naprawdę chcielibyśmy i powinniśmy powiedzieć NIE. Można je podsumować w kilku najważniejszych punktach:

  • Boję się niechęci lub odrzucenia
  • Boję się, że przestaną mnie lubić
  • Wydaje mi się, że odmowa oznacza, iż jestem egoistą
  • Chcę uniknąć konfliktu
  • Zależy mi na reputacji osoby pomocnej
  • Uzależniam swoją samoocenę od tego, ile robię dla innych

Jeśli pomyślisz sobie o jakiejś niedawnej sytuacji, w której powiedziałaś TAK, Kiedy powinnaś powiedzieć NIE, to najprawdopodobniej zadecydowało o tym jedno z wyżej wymienionych przekonań. Spróbuj odpowiedzieć sobie na pytanie, które z nich sprawiło, że tym razem nie umiałaś czyli nie umiałeś odmówić.

Jeśli np. żyjesz w przekonaniu, że odmawia tylko egoista, wówczas nie powiesz NIE, aby nim nie być.  Mniejszą obawą napawa Cię powiedzenie tak i zrobienie czegoś, na co nie masz ochoty, niż pogodzenie się z myślą, że jesteś egoistą.  Schody zaczynają się wtedy, kiedy po raz kolejny komplikujesz sobie życie w imię tego czy innego mitu. Kiedy jednak nauczysz się rozpoznawać te przekonania, wtedy przestaną mieć nad Tobą taką moc. Szczególnie, że w życiu każdego z nas najczęściej kieruje nami tylko jedno lub dwa z tych przekonań. Dlatego odkąd raz je rozpoznasz, jesteś w stanie im więcej nie ulegać. Od tego czasu będziesz mówić TAK albo NIE w zależności od tego, co naprawdę należy zdecydować, a nie od tego, czego się boisz.

Dopóki tego nie zrobisz, będziesz musiał/musiała żyć na co dzień z tym, czego nie chcesz. Bo taka jest cena nieumiejętności powiedzenia NIE. Co więcej, nie mówimy tutaj tylko po odmawianiu czegoś, na co nie mamy ochoty. Warto nauczyć się mówić czy nie również w sytuacjach, w których ktoś proponuje nam coś obiektywnie dobrego, ale co z punktu widzenia naszych najważniejszych osobistych celów byłoby niecelowe. Warren Buffett, inwestor wszechczasów i bodaj  najbogatszy człowiek na świecie, twierdzi że mówi tak tylko 4 razy na 1000 otrzymanych propozycji. A Ty?

 

ZADANIA DO WYKONANIA

  • Przypomnij sobie ostatnie 3 sytuacje, w których powiedziałeś powiedziałaś tak, gdy należało odmówić.
  • Który z powodów nieodmawiania, wymienionych powyżej, o tym zdecydował. Jeśli zdecydował więcej niż jeden, wybierz dwa najważniejsze.
  • Kiedy następnym razem ktoś o coś się poprosi, a Ty poczujesz chęć, aby się od tego wykręcić, odpowiedz sobie szybko na pytanie, który z tych powodów teraz się odzywa, aby zmusić Cię do niechcianej zgody. Dopiero potem udziel odpowiedzi. Powodzenia! Jak

Jeśli ten tekst pomógł Ci albo zainspirował, podziel się nim z innymi.
Lubię to!